Áîëãàðñêàÿ ãàçåòà «Çåìÿ»

Íå ìèñëÿ, ÷å ùå áúäåòå ïîñëóøíè âîéíèöè íà ÍÀÒÎ

Ìîì÷èë Èíäæîâ

Âèêòîð Øàðàïîâ, ïîñëåäíèÿò ïîñëàíèê íà ÑÑÑÐ â Ñîôèÿ, ïðèñòèãíà â Áúëãàðèÿ  â êà÷åñòâîòî ñè íà çàì.-ïðåäñåäàòåë íà Îáùîðóñêèÿ ñúþç íà ïðèÿòåëèòå íà Áúëãàðèÿ.

 ÷åòâúðòúê âå÷åðàÿ â íåãîâà ÷åñò äàäå øåôúò íà «Åâðîìåäèÿ» Äìèòúð Èâàíîâ. Ñðåä ãîñòèòåòå íà ñúáèòèåòî áÿõà áèâøè ïîñëàíèöè è ìèíèñòðè - Áåë÷î Áåë÷åâ, Ðóìåí Ñåðáåçîâ, Ãåîðãè Ïàíêîâ, Ìëàäåí ×åðâåíÿêîâ, æóðíàëèñòè - Ïàâåë Ïèñàðåâ, Ñòåôàí Òèõ÷åâ, Íåí÷î Õðàíîâ, ãëàâíèÿò ðåäàêòîð íà â. «Çåìÿ» Êîñòà Àíäðååâ, íÿêîãàøíèÿò äèðåêòîð íà ÁÒÀ Áîÿí

- Ã-í Øàðàïîâ, êàêâà å öåëòà íà âèçèòàòà âè?

- Ãðóïà îò Îáùîðóñêèÿ ñúþç íà ïðèÿòåëèòå íà Áúëãàðèÿ èäâàìå òóê çà ïîäãîòîâêà íà òüðæåñòâàòà çà 125 ã. îò îñâîáîæäåíèåòî íà Ïëå-âåí. Ïîêàíåíè ñìå îò êìåòà Íàéäåí Çåëåíîãîðñêè. Çà íàñ òîâà å íàèñòèíà ãîëÿì ïðàçíèê. 125 ãîäèíè ñà ìíîãî çà ÷îâåøêèÿ æèâîò, íî îíåçè ñúáèòèÿ ñà æèâè â ñú-ðöàòà íà áúëãàðè è ðóñíàöè. Èñêàõìå äà äîíåñåì â Áúëãàðèÿ ñëåäíîòî ïîñëàíèå:

„Ïîìíèì ïðàäåäèòå ñè, êîè-òî ñå ñðàæàâàõà çà Îñâîáîæäåíèåòî âè. È ëîäâèãüò èì ðàäâà íàøèòå ñúðöà, çà-ùîòî òîâà áå ñïðàâåäëèâà âîéíà. È ñìå áëàãîäàðíè íà áúëãàðèòå, ÷å ñúùî ïîìíÿò òîâà è ïàçÿò ïàìåòíèöèòå íà íàøèòå âîèíè."

- Ñëåä ïðèêëþ÷âàíåòî íà ìàíäàòà âè ïðåç 1992 ã. ÷åñòî èäâàòå â Áúëãàðèÿ? Êàêâè âïå÷àòëåíèÿ èìà-òå?

- Íÿêîè ïðîìåíè ñà î÷å-âèäíè, íàé-âå÷å äåìîêðà-òè÷íèòå, ðàçâèòèåòî íà ïà-çàðà. Íî çà ìíîãî õîðà òîâà å òåæêî. Ñúùîòî âàæè è çà Ðó-ñèÿ - åäíà òðåòà îò õîðàòà æèâåÿò ïîä Ïðàãà íà áåä-íîñòòà. Çà òÿõ íèêîãà íå å èìàëî ïðîìÿíà. Ùå áúäåì èçöÿëî äîâîëíè, êîãàòî ìèíåì òàçè ÷åðòà.

- Ùå ñå îòðàçè ëè ñïîðåä âàñ íà äâóñòðàííèòå îòíîøåíèÿ ïîêàíàòà êúì Áúëãàðèÿ çà âëèçàíå â ÍÀÒÎ?

- Ìèñëÿ, ÷å è â Áúëãàðèÿ îòíîøåíèåòî êúì òîçè âú-ïðîñ å ðàçëè÷íî. Íÿêîé ñå ðàäâà, äðóã ïðîòåñòèðà. Ëè÷íîòî ìè ìíåíèå å, ÷å ÷àñò îò ðóñêàòà îáùåñòâå-íîñò íå ïðèâåòñòâà ôàêòà, ÷å èìåííî Áúëãàðèÿ òðúãâà êüì ÍÀÒÎ. Íå ñòàâà äóìà çà Ïî-ëøà èëè Óíãàðèÿ íàïðèìåð, à èìåííî çà âàñ. Ïðè÷èíàòà ñà ñòàðèòå âðúçêè îùå îò íà-÷àëîòî íà ïúðâîòî õèëÿäî-ëåòèå. Ó íàñ èìà è íåðàçáè-ðàíå êüì ðàçøèðÿâàíåòî íà ñòàâà âúïðîñ çà áîðáàòà ñ ìåæäóíàðîäíèÿ òåðîðèçúì. È àç íå ìèñëÿ, ÷å êàòî ÷ëåí-êà Áúëãàðèÿ ùå ïðàâè êàêâî-òî è êàæàò, à ùå èìà ñâîå ìíåíèå. È íîâîïðèåòèòå äúðæàâè íÿìà äà áúäàò ïðîñòî ïîñëóøíè âîéíèöè.

- Íà 19 àâãóñò 1991 ã., êî-ãàòî èçáóõíà ïó÷úò ñðåùó Ãîðáà÷îâ,áÿõòå ïîñëàíèê íà ÑÑÑÐ â Áúëãàðèÿ. Êàê-âî ñè ñïîìíÿòå îò òîçè äåí?

- Ïúðâî ïîëó÷èõìå óêàçàíèÿ îò ÌÂíÐ â Ìîñêâà äà ïðåäàäåì äîêóìåíòèòå, ïó-áëèêóâàíè îò ÃÊ×Ï (Äüð-æàâíèÿ êîìèòåò çà èçâúí-ðåäíî ïîëîæåíèå - á. ð.). Êî-ëåêòèâúò íà ïîñîëñòâîòî ñå ñúáðà äà îáñüäè ñèòóàöèÿ-òà. È îùå òîãàâà áå êàçàíî, ÷å Ðóñèÿ (èìà ïðåäâèä ÑÑÑÐ - á. ð.) âå÷å å â èçâúí-ðåäíî ïîëîæåíèå, ÷å òîâà å íåäåìîêðàòè÷íà è íåïðà-âèëíà ñòúïêà, ÷å âÿðâàìå â ïîáåäàòà íà äåìîêðàòè÷-íèÿ ïúò. Òàêà ñìÿòàõà ïîâå-÷åòî ñëóæèòåëè, àç ñúùî.

- Àêî ïó÷èñòèòå áÿõà ïîáåäèëè, áÿõòå ëè ãîòîâè äà çàñòàíåòå ñðåùó òÿõ?

- Íå å ìíîãî êîðåêòíî äà ñå çàäàâàòàêúâ âúïðîñ â ìè-íàëî âðåìå. Âñå ïàê ùå âè îòãîâîðÿ. Íåñìÿòàõ, ÷åòàí-êîâåòå ìîãàò äà ïîáåäÿò. Êîãàòî ïðåäàäîõ äîêóìåíòèòå íà ÃÊ×Ï íà áúëãàðñêèÿ ïðåçèäåíò Æåëþ Æåëåâ -êàòî ÷èíîâíèê áÿõ äëüæåí äà èçïúëíÿ óêàçàíèåòî - ìó êàçàõ, ÷å äåìîêðàòè÷íèòå òðàäèöèè, çàðîäèëè ñå îò ïåðåñòðîéêàòà, ùå ïðîäúë-æàò.

- Êàêâî âè êàçà Æåëåâ?

- „Äà, âèæäàì òåçè äîêó-ìåíòè. Äà, ïîäêðåïÿì ïðî-ãðåñèâíèòå ñèëè â Ðóñèÿ. Àç ñúùî âÿðâàì, ÷å äåìîêðàòè÷íèòå ñèëè ùå ïîáåäÿò."

- Êàêâî å ìíåíèåòî âè çà Ãîðáà÷îâ?

-Òîé îñòàâè ïðîòèâîðå÷è-âè ñëåäè. Îò åäíà ñòðàíà -ïåðåñòðîéêàòà, òîâà å íåãî-âà çàñëóãà. Íî îò äðóãà - ñ èìåòî ìó ñà ñâúðçàíè è

ÃÊ×Ï, è ðàçïàäàíåòî íà ÑÑÑÐ. Êàòî ãîâîðÿ çà ÃÊ×Ï, èìàì ïðåäâèä, ÷å êàòî äúðæàâåí ãëàâà òîé äîêà-ðà ñòðàíàòà äî òàêîâà ñú-ñòîÿíèå, ÷å òÿ ñå îêàçà â èçâúíðåäíî ïîëîæåíèå.

- À êàê áèõòå îöåíèëè ïó÷à ñðåùó Áîðèñ Åëöèí ïðåç îêòîìâðè 1993 ã.?

- Êàêüâ ïó÷, îò ÷èÿ ñòðàíà? Òîé áåøå ñðåùó ïàðëàìåíòà. Ïó÷èñòè áÿõà òåçè, êîèòî ñìàçàõà ïàðëàìåíòà Îò äðóãà ñòðàíà, ñðåùó ïàðëàìåíòà çàñòàíà Åëöèí.

- Çíà÷è Åëöèí å ëó÷èñò?

- Íå ñìÿòàì ñìàçâàíåòî íà ïàðëàìåíòà ñ òàíêîâå çà äåìîêðàòè÷åí ìåòîä.

- Êàêâî å ìíåíèåòî âè çà Åëöèí?

- Òîé íàïðàâè ìíîãî çà âúçñòàíîâÿâàíåòî íà íîâà Ðóñèÿ, íî èçâúðøè è ìíîãî íåîáìèñëåíè íåùà.

- Ìîæåøå ëè äà ñå èç-áåãíå ðàçïàäàíåòî íà ÑÑÑИ

- Ìèñëÿ, ÷å ïðè åäíà îá-ìèñëåíà ïîëèòèêà - äà. Íî ãëàâíà ðîëÿ èçèãðàõà ñó-áåêòèâíèòå ñèëè. Åëöèí êàçâàøå: „Êîé êîëêîòî ñâîáîäà èñêà, òîëêîâà äà ñè âçåìå." Åòî, è äî äíåñ íå ìîæåì äà ñå îïðàâèì ñ ÷å-÷åíñêèÿ ïðîáëåì.

- Ùîì ãîâîðèòå çà ×å÷íÿ, êàêâî ñìÿòàòå çà òðà-ãåäèÿòà â ìîñêîâñêèÿ Äîì íà êóëòóðàòà?

- Íå ñúì ñïåöèàëèñò è ìè å òðóäíî äà êîìåíòèðàì äàëè òåçè, êîèòî ùóðìóâàõà òåàòüðà, ñà ñáúðêàëè. Âåðîÿòíî ùåøå äà èìà ïî-ìàëêî æåðòâè, àêî âñè÷êî áå òî÷íî ïðåñìåòíàòî. Íî àêî áÿõìå îòñòúïèëè, ìåæ-äóíàðîäíèÿò òåðîðèçúì ùåøå äà ñìåòíå, ÷å âñè÷êî ìó å ïîçâîëåíî.

Âèêòîð Âàñèëèåâè÷ Øàðàïîâ å ðî-äåí ïðåç 1931 ã. â Ìîñêâà. Çàâúð-øèë å êèòàèñòèêà â Ìîñêîâñêè» èíñòèòóò ïî èçòîêîçíàíèå. Ðàáîòèë å êàòî æóðíàëèñò âúâ â. „Êðàñíàÿ çâåçäà", ñï. „Äðóæáà" è â. „Ïðàâäà".

Øàðàïîâ å áèë åäèí îò íàé-áëèçêèòå õîðà íà áèâøèÿ ñúâåòñêè ëèäåð Þðèé Àíäðîïîâ. Ðàáîòèë å ñ íåãî ïüðâî â ÊÃÁ, à ïîñëå - â àïàðàòà íà ÖÊ íà ÊÏÑÑ. Ïðåç ìàðò 1988 ã. Øàðàïîâ å íàçíà÷åí çà ïîñëàíèè íà ÑÑÑÐ â Áúëãàðèÿ. Íà òîçè ïîñò òîé ïîñðåùà ïàäàíåòî íà Òîäîð Æèâêîâ, êðàÿ íà êîìóíèçìà, àâãó-ñòîâñêèÿ ïó÷ ïðåç 1991 ã. ñðåùó Ìèõàèë Ãîðáà ÷îâ èðàçïàäàíåòî íà ÑÑÑÐ â êðàÿ íà ñúùàòà ãîäèíà. Øàðàïîâ ðàáîòè â Ñîôèÿ äî 1992 ã. Íî è ñëåä êðàÿ íà ìàíäàòà ñè òîé ÷åñòî ïîñåùàâà Áúëãàðèÿ. Ñíèìêà Ëèäèÿ Ïåòðîâà